Een hond is eigenlijk nooit altijd agressief. Wel kan een hond agressief gedrag vertonen. Een hond die agressief gedrag vertoont, is geen ‘slechte hond’. Toch vinden veel hondeneigenaren ‘agressief’ niet een prettig label. Bedenk dan, dat dit gaat om de naam die we geven aan bepaald hondengedrag dat valt in de categorie ‘agressief’. Het label zegt niets over je hond. Niet dat hij niet lief is, niet dat hij gemeen is, niet dat hij bepaald gedrag vertoont met een bepaalde intentie en zeker niet dat het je hond zijn ‘schuld’ is. Agressief gedrag zegt niets over terecht of onterecht gedrag, of over welke partij dit gedrag wel of niet heeft uitgelokt.
Feit is wel, dat de desbetreffende hond een ‘actieve’ coping stijl inzet (ook wel aanvallen genoemd). De eerste signalen van agressie, zoals hieronder, zijn (nog) niet daadwerkelijk ‘aanvallend’, maar wel ‘actief’. Dat wil zeggen: deze hond kiest niet voor bijvoorbeeld vluchten, wat een andere coping stijl omschrijft.
Er zijn gedragingen, die volgens de noemer simpelweg vallen onder ‘agressief gedrag’. Zoals:
- Fixeren (de hond kijkt geconcentreerd en verstijfd naar iets)
- Grommen/ lip optrekken
- Blaffen met tanden ontbloot
- Happen in de lucht
- Snappen met gebruik van de voortandjes
- Bijten, schade toebrengen
Je ziet dat deze agressie vaak gericht is op iets.
Dit kan door het uiten van veel spanning in het lijf (fixeren), door waarschuwende signalen/ gedragingen zoals grommen, lip optrekken, blaffen en happen in de lucht. Ook kan het zijn dat de hond echt fysiek contact maakt met hetgeen waarnaar hij agressie vertoont, door te snappen met zijn voorstanden of echt te bijten en schade te veroorzaken.
Wanneer agressie verergert, zie je vaak dat de hond steeds verder gaat in zijn gedrag. Waar de hond eerst fixeerde, gaat hij later bijvoorbeeld happen. Een hond die eerste tekenen van agressie vertoont, is potentieel gevaarlijk, vandaar dat fixeren ook in de categorie agressie valt, ook al is de hond nog niet daadwerkelijk agressief. Fixeren is gedrag dat vaak vooraf gaat aan een volgende stap binnen de opbouw van agressie. Natuurlijk is geen hond hetzelfde en kunnen we nooit met zekerheid zeggen of een fixerende hond daadwerkelijk meer agressie gaat vertonen. Wel zal je zien dat ook andere honden een fixerende hond vaak met argwaan tegemoet treden. De hond is er dan ook niet zeker van, wat het vervolg van de gedragingen van de fixerende hond, zullen zijn.
De motivatie van je hond om zich agressief te gedragen
Om te begrijpen waarom je hond zich agressief gedraagt, is het belangrijk te proberen je te verplaatsen in de hond. Waarom zou jij, als jij je hond was, op dit moment in deze situatie, zo reageren?
In bijna alle gevallen zet een hond agressie in richting iets wat hij spannend of onprettig vindt. Bijvoorbeeld omdat:
- Hij is er niet bekend mee/ aan gewend (onvoldoende socialisatie ligt hieraan ten grondslag). Je hond heeft niet geleerd dat hetgeen hij spannend vindt ongevaarlijk is. Hij reageert dus gespannen en mogelijk aanvallend.
- Hij heeft er eerder slechte ervaringen mee opgedaan (een trauma is hier de boosdoener). Dit bekent dat je hond heeft geleerd dat hetgeen bij spannend of eng vindt, iets is om bang voor te zijn.
- Hij reageert omdat hij iets onprettig vindt. Bijvoorbeeld de dierenarts, een borstelbeurt of een bepaalde aanraking. Hierin leert je hond voorspellen.
Naast leerervaringen (of het gebrek daaraan), kunnen er andere kenmerken een rol spelen bij agressie, zoals territoriaal gedrag, aanleg, raskenmerken of bezitsagressie.
Agressief gedrag corrigeren
Hebben we het over agressief gedrag, dan hebben we het vaak over een uiting van een emotionele staat waarin je hond verkeert. Hij voelt zich gespannen, onzeker, angstig, weet niet hoe hij op een andere manier op deze situatie kan reageren dan met agressief gedrag. Want aanvallen is zijn manier om met de situatie om te gaan.
Stel dat je dit gedrag corrigeert of bestraft, maakt dat de emotionele staat van je hond dan beter? Leer je je hond hiermee ander, of beter, gedrag?
Een gespannen, onzekere of angstige hond, zal door een straf of correctie, waarschijnlijk nog gespannener, onzekerder of angstiger worden. Als natuurlijke ‘leider‘, veroorzaak je daarmee vaak meer kwaad dan goed. Liever wil je dat jouw hond jou vertrouwt en leert dat jij degene bent die zorgt voor een gevoel van veiligheid. Dat gevoel geef je je hond natuurlijk niet, door te straffen of corrigeren. De kans is groter dat je hond jou hierdoor leert wantrouwen.
Een hond houdt van duidelijkheid (zo doen we het altijd) en voorspelbaarheid. Daarnaast houdt een hond van het kunnen beïnvloeden van de situatie. Moderne hondentraining helpt je een goede samenwerking en begrip over en weer.
In plaats van corrigeren of straffen, kan je je hond beter begrenzen.
Diverse coping mechanismen bij een hond →
Aan de slag met bezitsagressie bij je hond →
Gratis cursus beloningsgericht trainen
Een training gericht op het belonen van gewenst gedrag werpt zijn vruchten af:
