Honden zijn meesters in het verhullen van pijn. Acute pijn, zoals een splinter, is vaak duidelijk doordat de hond dan ineens piept of jankt. Wanneer de pijn echter langzaam ontstaat, kan je hond hieraan wennen, mee leren omgaan en in dat geval is de pijn niet altijd even duidelijk te herkennen.
Hoe herken je pijn bij honden?
Pijn merk je bij honden ook vaak aan gedragingen, zoals:
- rusteloos
- hijgen, in situaties waarin de hond het niet (te) warm heeft
- versnelde ademhaling
- minder enthousiaste reacties op activiteiten
- lusteloos
- hond wordt aanhankelijker
- weigert commando's
- wil geen trap meer lopen
- ander gedrag of een afwijkende houding bij plassen en poepen
- moeilijker opstaan
- stijfheid
- andere reacties op aanrakingen dan normaal (vermijden, verschrikt opkijken, kreunen of agressie)
- spontaan sloopgedrag
Pijn kan zich ook uiten in prikkelbaarder gedrag in reactie op andere dieren of mensen.
Pijn in relatie tot gedrag
Als je bij ongewenst gedrag een oorzaak van pijn vermoed, is het uiteraard zaak om deze pijn op te lossen, zodat je daarmee het samenhangende gedrag kunt stoppen. Wanneer een hond al langere tijd last heeft van pijn, waardoor zijn gedrag is veranderd, red je het niet altijd met alleen het oplossen van de pijn. Het gedrag kan zodanig een gewoonte geworden zijn, dat je daar ook training voor nodig hebt.
Andere mogelijke symptomen van pijn
- Verandert het gedrag van jouw hond van dag tot dag? Heeft hij ‘goede dagen en slechte dagen’?
- Volgt je hond bepaalde commando’s niet (meer) op?
- Wil je hond niet (meer) in de auto springen of traplopen?
- Vindt je hond het niet (meer) fijn om door jou op zijn kop geaaid worden?
- Wil je hond niet meer aangeraakt/ geborsteld worden (op bepaalde plaatsen)
- Heeft je hond (ineens) plaatselijk roos of een andere structuur vacht?
- Beweegt je hond niet (meer) symmetrisch?
- Blijft je hond (ineens) op afstand van jou?
- Eet je hond (ineens) liggend of neemt hij andere houdingen aan dan normaal?
Als je hond een dagje ouder wordt
Gewrichtsaandoeningen veroorzaken artrose: een chronische ontsteking van het gewricht. Oorzaken van artrose kunnen zijn:
- verwondingen
- acute infecties
- groeistoornissen
- verkeerde voeding
- overbelasting
- een erfelijke aandoening
Het kraakbeen en bot kunnen beschadigd raken. De gerichten werken niet meer soepel. Het komt vaak voor in de gewrichten van heupen, knieën, ellebogen en de wervelkolom. Bij oudere honden kan artrose optreden als gevolg van gewrichtsslijtage.
Tekenen van artrose: als je hond na het slapen moeilijk opstaat. Vaak gaat de hond weer soepeler bewegen als hij een beetje op gang komt. Bij artrose is het van belang dat je hond veel blijft bewegen, maar wel rustig en beheerst. Het is belangrijk dat de pieren actief blijven, sterke spieren ontlasten de gewrichten. Voorkom uitbundige bewegingen. Na (te) veel inspanning krijgt de hond meer moeite met bewegen nadien. Artrose kan worden vastgesteld met röntgenfoto's. Een specialist op het gebied van het bewegingsapparaat, zoals een chiropractor, fysiotherapeut of osteopaat, zal wel een vermoeden kunnen uiten na palpatie (het voelen aan het dier).
Bij honden met artrose kan het nodig zijn om medicatie in de vorm van pijnstilling/ ontstekingsremming te geven, eventueel (ook) als onderhoudsdosering. Ondersteuning met voeding of voedingssupplementen kan helpen, de hond (over)gewicht laten verliezen evenals aanpassingen in de dagelijkse situaties, zoals:
- regelmatige matige beweging
- een orthopedisch kussen
- voorkomen dat de hond teveel of te intensief beweegt, door middel van een loopplank, fietskar etc.
Ik vermoed pijn bij mijn hond, wat nu?
Voor een eerste controle naar de dierenarts. Kan hij niets vinden en vermoed je dat de oorzaak kan zitten in gestel, spieren etc., bezoek dan een fysiotherapeut of osteopaat voor honden.
Als je niet kunt zien dat je hond pijn heeft, hoe kan je dit dan weten? Er zijn een aantal aanwijzigingen. Plotselinge veranderingen in gedrag zijn zeker een aanleiding om verder te kijken. Maar ook wanneer je van anderen hoort dat je hond erg veranderd is. Zelf zien we veranderingen immers geleidelijk en zijn we ons er wellicht niet van bewust.
Vermoed je dat pijn wellicht een rol speelt bij het ongewenste gedrag van jouw hond? Informeer bij je dierenarts of er aanleiding is voor een medisch onderzoek. Bij een vermoeden van de oorzaak van de pijn, kan eventueel een (tijdelijke) diagnostische pijnstiller gegeven worden. Verbetert het gedrag van je hond met gebruik van een pijnstiller? Dan is de kans dus groot dat hij ergens pijn had en dan kan er verder gezocht worden naar een oorzaak. De dierenarts kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist.
Wanneer fysiotherapie bij je hond?
Een fysiotherapeut kan, net als bij mensen, heel goed beoordelen of het gestel en de spieren bij je hond functioneren zoals ze zouden moeten functioneren. Meestal is het eerste aanspreekpunt bij medische kwesties, de dierenarts. Ik kan echter zo zijn, dat de dierenarts geen oorzaak vindt voor pijn, terwijl je zelf toch merkt dat je hond niet soepel beweegt. In zo'n geval kan een fysiotherapeut (of osteopaat) je meer vertellen.
Veel voorkomende pijnen hebben een dermatologische of orthopedische oorzaak. Vooral in dat laatste geval kan de pijn onduidelijk zijn. Een specialist die elke dag werkt met het gestel van de hond, kan vrij eenvoudig voelen of er ergens in het lichaam van de hond ongewone spanning te vinden is, of dat de hond bijvoorbeeld elders in zijn lichaam compenseert om lichamelijk ongemak uit de weg te gaan.
Meer leren over hondengedrag en -training? Misschien is een online cursus iets voor jou?