Bij het straffen van een hond denken we gelijk aan een fysieke straf. De meeste hondeneigenaren zullen hun hond weleens straffen nadat de hond iets deed wat hij niet mocht. Hoe effectief is straffen nou eigenlijk?
De hond straffen
Je zult misschien denken dat het soms echt nodig is, om de hond te straffen met een fysieke terechtwijzing. Toch kan het vaak ook op een andere manier. Hiervoor is het nodig om te begrijpen hoe een hond leert. Een nadeel van fysiek straffen is dat een hond ook iets anders leert, namelijk om zijn straf en daarbij degene door wie de straf werd uitgedeeld, te gaan vermijden. Heb je de wens om een goede band met je hond op te bouwen, dan kan fysieke straf daar zeker afbreuk aan doen.
Als je straft
Als je dan toch straft, is het wel belangrijk dat deze straf effectief is en je ermee je doel bereikt. Een aantal aspecten zijn dan belangrijk om hierin mee te nemen:
- Timing
Een hond leert alleen van straf, als hij de straf relateert aan het hetgeen waar je hem voor wilt straffen. Dit betekent dat je hem op herdaad moet betrappen. Je hond kan niet reflecteren op een situatie, dus nadien straffen zal een hond niet in de juiste context kunnen plaatsen.
- Toedienen (door wie en hoe?)
Dien jij de straf toe, dan word jij de boeman. De hond zal wantrouwen ontwikkelen jegens degene die hem straft. Des te vaker de hond door iemand gestraft wordt, des te meer wantrouwen er zal ontstaan. Zéker als er in eerste instantie al geen sprake is van een sterke band tussen beide.
De wijze waarop de straf wordt toegediend speelt hier een belangrijke rol. Wanneer het voor de hond niet duidelijk is van wie de straf afkomstig is, zal dit effect niet zo snel optreden. Stel je voor dat de hond altijd de prullenbak leeg eet. Een straf in de vorm van een schrikeffect op het moment dat de hond de vuilnisbak open maakt, kan effectief zijn. Voor de hond is dan niet duidelijk wie de schrikreactie veroorzaakt. Hij zal het nare gevoel dus linken aan de vuilnisbak (= waarschijnlijk gewenst effect voor de eigenaar) en niet aan 1 van de eigenaren die deze val heeft gezet.
Andere manieren om je hond te straffen dan fysieke straf
Er zijn andere manieren om een hond te 'straffen', ofwel: hem iets te geven wat hij niet wil. Vaak is het doel van de straf, het gedrag te veranderen. Op welke manier kan je gedrag van een hond veranderen, anders dan een fysieke bestraffing?
- De hond iets geven wat hij niet wil, in reactie op zijn gedrag
- Gedrag voorkomen tijdens de intentie, zorgen dat het ongewenste gedrag (net) niet optreed
- Het gedrag ombuigen, ander gedrag uitlokken dat kan worden beloond
- De hond een commando aanleren waarbij hij stopt met zijn gedrag
Vertel je hond wat hij niet mag, maar vooral ook wat hij wél mag. Ik hoop dat je zelf ook niet bent grootgebracht met alleen maar straf, of dat je op je werk constant te horen krijgt wat je NIET goed doet. Straf werkt over het algemeen niet erg motiverend en is niet goed voor je zelfvertrouwen, dat is voor honden niet anders.
Leer je hond dus wat je wél van hem wilt. Doet hij iets fout? Kijk of je het kunt ombuigen naar gedrag dat je kunt belonen. "Niet zo, maar zo". Dat kunnen we ook wel feedback noemen.
Stel: je hond mag niet op de bank, maar wil het wel heel graag. Voorkom dat het lukt en blokkeer hem. Staakt hij zijn pogingen? Beloon! Op manier manier klinkt de training niet als "NEE! FOEI!" maar meer als "Nee (gebruik dit woord in eerste instantie pas op het moment dat de hond zijn pogingen staakt, om hem de betekenis aan te leren) en vertel hem dan hoe knap hij is en beloon zijn goede gedrag (ook al had hij geen keuze, dat maakt niet uit).
Je hond op een positieve manier 'nee' aanleren
Zelfs een commando waarbij je wilt dat je hond stopt met zijn gedrag, iets niet pakt etc. kan je op een positieve manier aanleren: